Net als Nederland is Japan een zeer welvarend land dat tot de rijkste ter wereld behoort. Toch is er veel armoede in het land alleen is dit een relatief onzichtbaar probleem. Dat komt doordat Japanners niet graag gezichtsverlies willen leiden waardoor financiële problemen vaak langer verborgen blijven dan dat goed voor ze zou zijn. Ze noemen dit ook wel de shadow poverty van Japan. Gelukkig bouwt de overheid aan een sterk sociaal stelsel dat steunt biedt in verschillende vormen. In dit artikel bekijken we de arme kant van het prachtige Japan.
Armoedegrens en de cijfers uit Japan
Volgens de data van het OECD over Japan (Organisation for Economic Co-operation and Development) leefde anno 2021 ongeveer 15,7% van de Japanse populatie onder de armoedegrens. Deze grens is vastgesteld op de helft van het modaal inkomen (dus de helft van het gemiddelde inkomen). Zie hieronder een overzicht van de gemiddelde inkomens per stad.
Stad | Gemiddeld salaris per maand |
Tokyo | 574.000 JPY (4.498 EUR) |
Yokohama | 564.000 JPY (4.420 EUR) |
Osaka | 555.000 JPY (4.349 EUR) |
Nagoya | 545.000 JPY (4.271 EUR) |
Fukuoka | 526.000 JPY (4.122 EUR) |
Kyoto | 505.000 JPY (3.957 EUR) |
Rekenen we de 15,7% door op een populatie van grofweg 126 miljoen Japanners dan komt dat neer op z’n kleine 20 miljoen mensen die onder de armoedegrens leven, veel meer mensen dan er in Nederland wonen. Wat opvallend is dat 1/3 van de Japanse vrouwen tussen de 20-64 jaar die alleen zijn onder de armoedegrens leven (onderzoek Japanse overheid). Een zeer hoog aantal voor een ontwikkelt land. Daarnaast heeft Japan één van de hoogste percentage van kinderen in armoede volgens UNICEF. Gelukkig is niet alles negatief aan deze cijfers gezien de armoedecijfers al enkele jaren teruglopen met ongeveer een procent punt per jaar.
Armoedebestrijding in Japan
Van soepkeukens zoals Second Harvest tot financiële bijstand via de Japanse overheid. In Japan zijn ze druk bezig om de armoede te bestrijden. Het begon allemaal onder de aandacht te komen rond 2012 toen Shinzo Abe zijn economische steunplan nicknamed Abenomics uitrolde. Hiermee moest overheids geld beter worden besteed en de armen minder belast worden om zo de armoedegrens te verkleinen.
Helaas is Abenomics niet helemaal geslaagd. Ondanks dat de welvaart omhoog is gegaan blijft het percentage Japanners in de armoede maar langzaam opschuiven. De Second Harvest voedselbank is bijvoorbeeld nog steeds voor het grootste deel financieel afhankelijk van publieke donaties.
Gelukkig is de overheid er druk mee bezig om meer voedselbanken op te richten en deze klaar te maken voor de 21e eeuw. Ze willen namelijk tegelijk voedselverspilling tegengaan door een modern digitaal systeem uit te rollen waarop bedrijven hun overproductie kunnen aanbieden aan de voedselbanken. Hiermee vangen ze twee vliegen in één klap. Erg innovatief al zeg ik het zelf!
Naast voedselbanken heeft Japan ook een soort financiële hulpverlening vergelijkbaar als wij in Nederland met de schuldhulpverlening, WSNP en Bijstand hebben. Zo kunnen mensen een bijstandsuitkering aanvragen die door de overheid wordt uitgegeven of budgetcoaches via de gemeente. Helaas ligt hier het probleem van de schaduw armoede, gezien er in Japan een groot stigma op hulp vragen zit. Dit is een cultureel probleem wat lastig te doorbreken is.
Naast de bijstandsuitkering en schuldhulpverlening hebben de Japanse gemeentes ook de verplichting om een X aantal sociale huurwoningen te bouwen. Hiermee proberen ze het tekort van lage lasten woningen te verkleinen. Voor mensen die aanspraak maken op sociale huurwoningen is het ook mogelijk om bepaalde subsidies aan te vragen, zoals bijvoorbeeld huursubsidie.
Interessant om te weten
Ondanks dat veel mensen in Japan in armoede leven willen we de volgende punten nog even uitlichten om het armoedecijfer te relativeren met de rest van de wereld.
- Ondanks de vele mensen die financiële problemen hebben is de levenstandaard in Japan erg hoog. Het is één van de meest welvarende landen ter wereld en doet met zijn BNP (Bruto Nationaal Product) niet onder voor rijke westerse landen zoals Duitsland of Nederland. De levenstandaard is daarom verre van nijpend.
- Inkomens ongelijkheid is relatief laag in Japan volgens de Gini coefficient. De inkomensongelijkheid is zelfs beter dan in Nederland. Dit is vooral te danken aan het sterke handelen van de Japanse overheid door belasting op de juiste manier toe te passen en financiële bijstand te geven waar nodig.
- De levensverwachting in Japan is de hoogste ter wereld. De gemiddelde levensverwachting voor Japanners is namelijk 84 jaar, in Nederland ligt dit een stuk lager op gemiddeld 80 jaar volgens het CBS.
- Volgens het CBS ligt het Nederlandse armoede percentage van de bevolking op de 13,2% in 2019. Een stukje lager dan het Japanse cijfer van 15,7% maar toch nog steeds flink lager dan de 16,9% van het Europese gemiddelde.