Een gyoza is een traditioneel Japans gerecht dat bestaat uit dumplings, oftewel deeghapjes gevuld met een mengsel van ingrediënten. De vulling van gyoza bestaat meestal uit gehakt (varkensvlees, kip of rundvlees), groenten zoals kool, ui en knoflook, en verschillende kruiden en smaakmakers. De deegvelletjes worden gevuld, dichtgevouwen en vervolgens gekookt, gestoomd, gebakken of gefrituurd. Gyoza wordt vaak geserveerd met een dipsaus, zoals sojasaus gemengd met rijstazijn en/of chili-olie. Het gerecht is van oorsprong Chinees (waar het bekend staat als jiaozi), maar heeft in Japan een eigen, unieke variatie gekregen.
Soorten Japanse gyoza
De populaire Japanse dumpling zie je in Nederland en België steeds vaker op de menukaart in restaurants verschijnen, niet alleen bij de Japanse restaurants meer. In Japan vind je de gyoza’s in verschillende soorten en maten. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende gyoza soorten.
Je kan trouwens al deze gyoza’s terugvinden in het kookboek Gyoza: The Ultimate Dumpling Cookbook. Hiermee kan je ze allemaal leren maken!
Yaki-Gyoza
Het meest voorkomende type Gyoza in Japan is Yaki-Gyoza. Deze stijl van Gyoza lijkt sterk op de Chinese “potsticker” dumplings. De bereide dumplings worden in een pan gelegd en korte tijd gebakken. Vervolgens wordt water in de pan gedaan en een deksel erop geplaatst om de dumplings te stomen. Wanneer het stomen is voltooid, wordt het deksel van de pan gehaald en laat men de Gyoza verder knapperig worden.
Age-Gyoza
De Age-Gyoza methode om Gyoza te bereiden geeft een zeer gelijkaardig resultaat als de Yaki-Gyoza, een knapperige dumpling. Het verschil met deze methode is dat de dumplings voor Age-Gyoza gewoon worden gefrituurd in plaats van gestoomd.
Mushi-gyoza
Mushi-Gyoza levert een veel gezonder alternatief op voor Age-Gyoza en Yaki-Gyoza. Om Mushi-Gyoza te maken worden de dumplings gekookt in een bamboestomer, zonder dat ze gefrituurd hoeven te worden.
Sui-Gyoza
Bij deze iets andere versie van Gyoza worden de dumplings in een soep of water gekookt. Dit resulteert in een veel andere textuur dan de andere gangbare methoden, een kauwbaardere en malse dumpling zonder knapperigheid.
Wist je dat een gyoza soms ook wel een knoedel genoemd wordt? En niet alleen in Azië populair is maar ook in landen als Polen waar ze pierogi heten.
Wat zit er nu precies allemaal in een gyoza?
Als het gaat om wat je in een gyoza stopt, zijn de keuzes eindeloos gezien het gerecht zich uitermate goed laat mengen. Je kan een heerlijke en gezonde groentegyoza maken met verse seizoensgroenten die je eerst in een heerlijke bouillon op basis van soja kookt bijvoorbeeld. In Japan worden gyoza traditioneel gevuld met een mix van fijngehakt varkensvlees, champignons en kool, wat een heerlijke mix van smaken en texturen oplevert. Andere populaire vullingen in Japan zijn zeevruchten of garnalen, lamsgehakt en veganistische versies met tofu. Maar geef vooral je eigen spin aan de gyoza vulling gezien deze ingrediënten combinaties eindeloos zijn.
De dipsaus niet vergeten
Het eten van gyoza is niet compleet zonder de dipsaus. Je kan ook hier weer verschillende soorten sausjes uitproberen. Hieronder enkele van onze favorieten.
- Sojasaus, ik gebruik graag sojasaus met minder natrium, maar gewone is ook prima. Kokosaminos of Tamari is ook een prima vervanger, vooral als je glutenvrij bent.
- Rijstwijnazijn geeft een lichte zoetheid en zuurgraad aan de saus. Je kunt ook appelciderazijn, rijstazijn of witte wijnazijn gebruiken.
- Sriracha hete saus heeft mijn voorkeur om wat pit en zoetheid toe te voegen. Je kan ook gemalen rode pepervlokken / chilivlokken gebruiken of chili-olie.
- Sesamolie geeft een heerlijk aroma en smaak. Met een beetje olie kom je een heel eind, dus je hebt niet veel nodig omdat het de smaak kan overstemmen.
- Knoflook is geraspt of gehakt voor al mijn mede-knoflookliefhebbers.
- Gember is een van mijn meest favoriete ingrediënten in deze saus, dus ik gebruik er veel van in elke dipsaus
- Groene ui / lente-ui worden niet alleen toegevoegd als garnering over de gyoza
- Sesamzaadjes worden ook toegevoegd als garnering, meestal rooster ik ze een beetje wat een nootachtige smaak oplevert
Ons favoriete gyoza recept
Dit sappige snackje maken wij vaak als we met vrienden borrelen of lekker Japans eten. Hieronder leggen we stap voor stap uit hoe je binnen enkele minuten een gyoza maakt.
Eerst natuurlijk de ingrediënten lijst:
- 2 eetlepels maïsmeel of rijstmeel
- Kant-en-klare gyoza vellen, ontdooid indien bevroren
- 2-3 el plantaardige olie
- 4 lente-uitjes, uiteinden bijgesneden, grof gehakt
- 2 grote bladeren van savooi- of spitskool, harde stengel verwijderd, grof gehakt
- een stuk gember van 2 cm, geschild en fijngehakt
- 1-2 teentje knoflook (afhankelijk wat je lekker vindt)
- 50 g waterkastanjes, ongeveer 5 (uitgelekt gewicht) maar je kan ook (gekookte) grotchampignons, kleine champignons of baby-maiskolfjes gebruiken
- 2 theelepels sojasaus
- 2 theelepels oestersaus
- 1 theelepel kooksaké
- ½ theelepel sesamolie
- 140 g varkens- of kipgehakt
STAP 1
Doe de lente-uitjes, kool, gember en knoflook in een keukenmachine, en klop tot een fijn mengsel (of hak fijn met de hand).
STAP 2
Voeg de waterkastanjes toe en pulseer om ze fijn te hakken, maar niet te fijn – ze zullen een mooie knapperige textuur toevoegen. Voeg de sojasaus, oestersaus, sake, sesamolie en een snufje zout toe en klop opnieuw.
STAP 3
Doe de ingrediënten in een kom en voeg het varkens- of kippengehakt toe. Meng met de hand tot het goed gecombineerd is. Koel tot gebruik.
STAP 4
Houd een pan water bij de hand. Strooi het maïsmeel op een bord. Om de gyoza in elkaar te zetten houdt u de huid van de knoedel in de palm van één hand en legt u een flinke theelepel van de vulling in het midden van de huid.
STAP 5
Doop uw vinger in het water en veeg langs de rand van de huid – dit zal de huid bevochtigen en de randen aan elkaar doen kleven.
STAP 6
Breng de randen van de huid samen. Knijp plooien langs één kant, druk dan elke plooi tegen de tegenoverliggende platte kant van de huid. Zorg er bij elke kneep voor dat u het pakketje verzegelt en de vulling in het midden houdt. Leg elke gyoza op het met maïsmeel bestrooide bord. Kan worden afgedekt met huishoudfolie en tot 8 uur worden gekoeld.
STAP 7
Kook de gyoza in batches. Verhit een koekenpan met antiaanbaklaag met 1 el plantaardige olie. Borstel overtollig maïsmeel van de onderkant van de dumplings. Bak de gyoza slechts aan één kant – draai ze niet om, u wilt slechts één knapperige kant. Ze moeten goudbruin zijn na ongeveer 2 minuten.
STAP 8
Doe een flinke scheut water in de pan en dek af met een stomende deksel of een groot vel folie met een paar gaten in de bovenkant. Kook op een matig vuur gedurende 3-5 minuten tot het water verdampt is en de gyoza-vulling gaar is. Zet opzij terwijl u de rest kookt.
STAP 9
Meng alle ingrediënten voor de dipsaus en serveer ze samen met de dumplings in kommetjes. U kunt beide of slechts één dipsaus serveren.
Itadakimasu!
Enkele verwante hartige snacks van de gyoza zijn de taoyaki (gefrituurde octopus balletjes) en okonomiyaki (pannenkoek). Andere kleine Japanse hapjes zijn natuurlijk sushi en sashimi.
Culinaire vragen over Gyoza
Hoewel gyoza en jiaozi beide dumplings zijn en qua uiterlijk en bereidingswijze op elkaar lijken, zijn er enkele belangrijke verschillen. Gyoza is de Japanse versie van de dumpling, terwijl jiaozi uit China komt. Gyoza heeft meestal een dunnere deeglaag en een meer uitgesproken knoflooksmaak. Daarnaast worden gyoza vaak gebakken, wat resulteert in een knapperige onderkant, terwijl jiaozi vaker worden gekookt of gestoomd.
Om gyoza te vouwen, plaats je eerst een kleine hoeveelheid vulling in het midden van een dun, rond deegvelletje. Vervolgens vouw je het deegvelletje dubbel en maak je aan één zijde een reeks plooien die naar het midden wijzen. Druk de randen stevig op elkaar om te zorgen dat de gyoza goed gesloten is en er geen vulling kan ontsnappen tijdens het koken.
Ongekookte gyoza kunnen het beste worden bewaard in de vriezer. Leg de dumplings op een bakplaat met bakpapier en vries ze in. Eenmaal bevroren, kunnen ze worden overgebracht naar een luchtdichte zak of bakje en tot enkele maanden worden bewaard. Gekookte gyoza kunnen in de koelkast worden bewaard in een luchtdichte bak en zijn meestal enkele dagen houdbaar.
Bevroren gyoza hoeven niet te worden ontdooid voordat je ze kookt. Verhit wat olie in een pan met een deksel, leg de bevroren gyoza in de pan en bak de onderkant kort tot ze goudbruin zijn. Voeg vervolgens een klein beetje water toe en dek de pan af om de gyoza te stomen. Bak ze tot het water verdampt is en de onderkant van de gyoza knapperig is.
Traditionele gyoza bevatten meestal gehakt, zoals varkensvlees, kip of rundvlees. Er zijn echter ook vegetarische varianten van gyoza, waarbij de vulling bestaat uit groenten zoals kool, paddenstoelen, tofu en wortelen. In veel gevallen is het deeg van gyoza wel veganistisch, aangezien het meestal wordt gemaakt van bloem, water en soms zout.
