Karate (空手)

Karate is een vechtsport of krijgskunst die zijn oorsprong vindt in de eilanden van Okinawa, in het uiterste zuiden van Japan. Het is een slagkunst die gebruik maakt van stoten, trappen en kniestoten, maar ook van open-handtechnieken zoals mes- en speerhanden. Karate beoefenaars staan bekend als karateka. Karate training omvat technieken voor zelfverdediging en sportgevechten, maar ook karakterontwikkeling en fysieke conditie. Karate wordt beoefend door mensen van alle leeftijden over de hele wereld en is een populaire activiteit voor zowel kinderen als volwassenen. Het is tevens een Olympische sport sinds 2020.

De geschiedenis van karate

Karate heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot het Ryukyu Koninkrijk, een onafhankelijke staat op de Okinawa-eilanden in het huidige Japan. Het ontwikkelde zich uit de inheemse krijgskunsten van Okinawa, die waren beïnvloed door Kempo een krijgskunst van China en Zuidoost-Azië.

De term “karate” werd voor het eerst gebruikt om deze Japanse krijgskunst te beschrijven in het begin van de 20e eeuw, toen de martial arts van Okinawa werden gesystematiseerd en ontwikkeld voor de moderne competitie.

Het woord “karate” zelf is een combinatie van de Japanse karakters “kara,” wat leeg betekent, en “te,” wat hand betekent. Dit verwijst naar de principes van karate, waarin het gebruik van het lichaam als wapen en de mogelijkheid zich te verdedigen zonder wapens centraal staan.

Karate verspreidde zich in het begin van de 20e eeuw naar de rest van Japan en andere delen van de wereld, en is sindsdien steeds populairder geworden. Tegenwoordig wordt karate wereldwijd door miljoenen mensen beoefend en is het een Olympische sport. Het is niet zoals veel mensen denken de nationale sport van Japan, dit is namelijk sumoworstelen.

Spelregels van karate

De regels van karate variëren naargelang de context waarin het wordt beoefend. Bij sportkarate zijn de regels bedoeld om de veiligheid van de deelnemers te waarborgen en een eerlijke en plezierige competitie te bieden. Enkele van de belangrijkste regels van sportkarate zijn:

• Karateka moeten beschermende kleding dragen, waaronder handschoenen, voetbeschermers en een gebitsbeschermer.
• Karateka mogen niet met volle kracht op het hoofd of de nek slaan.
• Karateka mogen niet slaan met de vingertoppen, pols, elleboog of de hiel van de handpalm.
• Karateka mogen hun tegenstander niet vastpakken of vasthouden.
• Punten worden toegekend voor zuivere, nauwkeurige technieken die blijk geven van een goede vorm en controle.
• Overtredingen, zoals illegale technieken of onsportief gedrag, kunnen leiden tot straffen of diskwalificatie.

In situaties van zelfverdediging zijn de regels van karate minder formeel en gericht op het beschermen van zichzelf en het deëscaleren van de situatie waar mogelijk. Karateka worden geleerd alleen de noodzakelijke hoeveelheid kracht te gebruiken om zichzelf te verdedigen.

Van de witte tot de zwarte band

In traditionele karatesystemen doorlopen leerlingen een reeks niveaus of “banden” naarmate ze verschillende technieken en concepten leren en beheersen. Deze niveaus, die worden weergegeven door de kleur van de riem die de leerling draagt, dienen om de vooruitgang te meten en de leerlingen te motiveren om door te gaan met trainen.

Het bandensysteem in karate is hiërarchisch, waarbij lager gerangschikte banden staan voor een beginnersniveau van kennis en hoger gerangschikte banden voor meer gevorderde niveaus van vaardigheid. De specifieke kleuren en het aantal niveaus variëren afhankelijk van de karatestijl en de specifieke school of organisatie.

In veel traditionele karatesystemen wordt het beginnersniveau vertegenwoordigd door een witte band, en hogere niveaus worden vertegenwoordigd door gekleurde banden zoals geel, groen, blauw, bruin en zwart. In sommige systemen zijn er tussenniveaus binnen elke kleur band, die worden vertegenwoordigd door strepen op de band.

Om een nieuwe band te verdienen moet men meestal slagen voor een test of examen, waarbij technische vaardigheid, fysieke conditie en begrip van de principes en filosofie van karate kunnen worden aangetoond.

Naast het gekleurde bandensysteem hebben sommige karatesystemen nog andere rangen of titels die worden toegekend aan leerlingen die een hoog niveau van beheersing hebben bereikt. Deze kunnen de titels van instructeur of sensei omvatten, of speciale benamingen zoals “kyoshi” of “hanshi“.

Enkele karate basics

Geen idee waar je moet beginnen met het beoefenen van de Japanse martial arts? Dan zijn de volgende moves en basics misschien leuk om mee te starten.

• Heian Shodan: Ook bekend als “Peaceful Mind First Level” dit is een basis karate kata (vooraf gearrangeerde opeenvolging van martial arts technieken) die vaak een van de eerste is die geleerd wordt aan beginnende leerlingen. Het bestaat uit een reeks stoten, trappen, blokken en slagen.
• Mae Geri: Dit is een frontale trap, waarbij de beoefenaar zijn achterste been wegduwt en naar voren steekt, waarbij hij met de bal van zijn voet slaat. Het is een snelle en krachtige techniek die gebruikt kan worden om een tegenstander te verrassen.
• Gyaku Zuki: Dit is een omgekeerde stoot, waarbij de beoefenaar zijn lichaam draait en met zijn achterhand slaat. Het kan een krachtige techniek zijn als hij correct wordt uitgevoerd, omdat de draaiing van het lichaam extra kracht toevoegt aan de stoot.

Beroemde sensei of karate masters

• Gichin Funakoshi wordt beschouwd als de vader van het moderne karate, omdat hij aan het begin van de 20e eeuw een belangrijke rol speelde bij de introductie en popularisering van karate in Japan. Hij stichtte de Shotokan karate stijl, die vandaag de dag een van de meest beoefende stijlen is.
• Mas Oyama is een beroemd karatebeoefenaar en de oprichter van de Kyokushin karate stijl. Hij stond bekend om zijn ongelooflijke kracht en uithoudingsvermogen, en hij was ook een succesvol vechter, die talrijke toernooien en gevechten won.
• Tsutomu Ohshima is een karatemeester en de oprichter van de Shotokan Karate of America organisatie. Hij was een leerling van Gichin Funakoshi en heeft een grote rol gespeeld in het populariseren van karate in de Verenigde Staten.
• Hidetaka Nishiyama is een karatemeester en de oprichter van de International Traditional Karate Federation. Hij was een leerling van Gichin Funakoshi en heeft karate geleerd aan duizenden leerlingen over de hele wereld.
• Keiji Tomiyama is een beroemde karate beoefenaar en de oprichter van de Tomiyama-ha Shitoryu karate stijl. Hij was een leerling van Choki Motobu, een van de meest invloedrijke karate meesters in de geschiedenis, en heeft vele succesvolle karateka getraind.

Beroemde karate films

Karate is in de 20e eeuw internationaal populair geworden bij jong en oud. Dit is mede gerealiseerd door Hollywood kaskrakers zoals “The Karate kid” met de beroemde Mr. Miyagi. Hieronder volgen enkele toffe films waarin karate of martial arts met karate als thema de hoofdrol spelen. Karate moet je trouwens niet verwarren met Chinese Kung Fu.

1. “The Karate Kid” (1984): Deze klassieke film volgt het verhaal van een jonge jongen genaamd Daniel die getraind wordt in karate door een onwaarschijnlijke mentor, meneer Miyagi. The Karate Kid is toch wel één van mijn favoriete filmklassiekers uit mijn jeugd.
2. “Enter the Dragon” (1973): Deze iconische martial arts film toont Bruce Lee als een ervaren martial artist die wordt gerekruteerd door een inlichtingendienst om deel te nemen aan een martial arts toernooi op een mysterieus eiland. Niet alle vechtstijlen zijn onderdeel van karate gezien er ook veel Kempo, Kung Fu en andere martials arts worden gebruikt in deze film.
3. “The Way of the Dragon” (1972): Ook met Bruce Lee in de hoofdrol volgt deze film het verhaal van een martial artist die naar Rome reist om het restaurant van een vriend te helpen verdedigen tegen gangsters. Eigenlijk precies hetzelfde principe als bij Enter the Dragon.
4. “Tekken’ (2010): Gebaseerd op de populaire videospelreeks, volgt deze film het verhaal van een jonge straatvechter die meedoet aan een vechtsporttoernooi van een machtig bedrijf om zijn moeder te redden van een terminale ziekte.
5. “Karate Kid Part II” (1986): Het vervolg op de originele “Karate Kid” film, deze film volgt Daniel als hij naar Okinawa reist om zijn training voort te zetten en het op te nemen tegen zijn rivaal, Johnny Lawrence.

Zelf starten met karate?

Enthousiast geworden van ons stukje over karate? Dan hebben wij goed nieuws gezien er vrijwel in elke stad/dorp wel een karate school te vinden is. Voordat je kan starten heb je wel enkele items nodig zoals;

• Karate vuist (handschoen)
• Karate uniform (let wel op dat je de band krijgt op basis van je level en school)

Hierna ben je klaar om te starten met de eerste lessen!