Japanse kimono’s

Wat voor beeld heb je in je hoofd als je aan Japan denkt? De kans is groot dat je dan aan de traditionele Japanse klederdracht denkt. De meest bekende hiervan is de kimono. Iedereen kent ze wel: de wijde, losse mantels of japons in allerlei verschillende kleuren met diverse prachtige patronen. Maar wist je ook dat het woord kimono in het Japans letterlijk betekent: “hetgeen iemand draagt”? Er wordt in Japan daarom ook niet gesproken over slechts kimono’s. Er zijn namelijk talloze verschillende soorten kimono’s, elk met zijn eigen betekenis en aangelegenheden.

Wat wil je weten over de kimono?

• Oorsprong van de kimono
• Kimono’s voor vrouwen
• Furisode kimono
• Mofuku kimono
• Jūnihitoe kimono
• Komon kimono
• Kimono’s voor mannen

Waaruit bestaat een Japanse kimono?

Een kimono bestaat doorgaans uit verschillende kledingstukken die samen één geheel vormen. De kimono zelf is de losse mantel die men draagt. Deze wordt dichtgebonden met een ceintuur of riem. Deze riem wordt in het Japans ook wel obi genoemd. Tot slot is er nog de knoop waarmee de obi wordt vastgemaakt, de usibi genaamd. Verder zijn er nog verschillende accessoires die kunnen worden toegevoegd aan de outfit. Denk hierbij aan een sjaal, kussentje of wat koord. Dit hangt echter van de aangelegenheid af.

Het ontstaan van de klederdracht

Hoe is de kimono zoals wij deze vandaag de dag kennen eigenlijk tot stand gekomen? Rond het jaar 1000 werd de Chinese mode steeds populairder in Japan. Dit kwam met name door de massale migratie van het vaste land van Azië naar Japan gedurende deze periode. De kimono werd daardoor steeds geliefder in Japan, onder zowel de mannelijke als de vrouwelijke bevolking. Echter, droegen mannen slechts een mo, wat meer op een rok leek.

Tijdens de Muromachi-periode (1392-1573) kwam hier echter verandering in. In deze periode gingen steeds meer Japanners hun kosode dragen, een kledingstuk dat eerder werd beschouwd als ondergoed. Deze kosode werd eerder alleen maar gedragen als ondergoed, hierover deed men vervolgens een broek of rok. De kosode lijkt erg veel op de kimono zoals wij die tegenwoordig kennen. In de loop der jaren zijn er nog wel een aantal kleine veranderingen aan gemaakt, zoals de lengte van de mouwen bijvoorbeeld, maar in grote lijnen is de kimono sindsdien gelijk gebleven.

Wel zijn er door de eeuwen heen talloze verschillende stijlen kimono’s bedacht en ontworpen, elk met zijn eigen functie, betekenis en ideale situatie voor gebruik.

Daar waar de kimono vroeger de ‘normale’ kleding van de standaard Japanner was, is dat tegenwoordig niet meer aan de orde. In de 20^e eeuw kwam hier door Westerse invloeden een eind aan. Steeds meer Japanners gingen een broek en shirt dragen, zoals wij dat ook gewend zijn. Keizer Meiji bepaalde aan het eind van de 20^e eeuw zelfs dat ambtenaren, waaronder politie en leraren, Westerse kleding moesten gaan dragen. Deze trend zette zich sindsdien alleen maar voort.

Toch heeft de authentieke Japanse kledij een speciaal plekje in de Japanse harten veroverd. Daarom worden traditionele kimono’s in Japan tegenwoordig alleen nog maar gedragen bij speciale aangelegenheden, zoals feesten, bruiloften, begrafenissen of uitreikingen. Daarnaast vinden de Japanners het zelf ook gewoon heel leuk om toerist in eigen land te spelen met een kimono aan.

Wist je dat een kimono onderdeel uitmaakt van de standaard outfit voor elke Japanse Geisha?

Kimono’s voor vrouwen

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zijn kimono’s niet alleen voor vrouwen. Nee, ook door mannen worden kimono’s al meer dan 1000 jaar gedragen. Het is echter wel zo dat de kimono het meest wordt gedragen door vrouwen, zowel vroeger als tegenwoordig.

Er zijn, zoals eerder al gezegd, veel verschillende soorten van de traditionele klederdracht. De ene kimono is ontworpen voor formele aangelegenheden, de andere is juist wat meer casual bedoeld. De mate van formaliteit van deze traditionele Japanse kleding wordt doorgaans bepaald door de kleur en het patroon.

Niet alleen de aangelegenheid bepaalt wat voor kimono er gedragen wordt. Ook de leeftijd van de vrouw en of ze getrouwd is, speelt een rol. De meest voorkomende of ‘standaard’ kimono’s voor vrouwen zijn de Furisode, Mofuku, Jūnihitoe en Komon. Hieronder meer over de verschillende type’s.

Furisode

De Furisode is een van de meest formele outfits dat een Japanse vrouw kan dragen. Ze worden vaak gedragen bij bruiloften en andere formele feesten. Echter, wordt deze kimono overigens alleen maar gedragen door ongehuwde vrouwen. Wat deze kimono zo kenmerkend maakt zijn de lange, zwierige mouwen en vaak felle kleuren.

Mofuku

Mofuku kimono’s worden in Japan alleen gedragen wanneer iemand is overleden. Deze zijn compleet zwart uitgevoerd en worden alleen gedragen door de directe naasten van de overledenen. Onder de zwarte kimono draagt men witte, zijden onderkleding.

Jūnihitoe

De Jūnihitoe is niet zomaar een kimono. Nee, dit zijn de meest ingewikkelde, prachtige en dus ook de duurste kimono’s die er zijn. Daarom werden en worden zij alleen maar gedragen door dames uit de Japanse keizerlijke familie, of mensen die voor hen werken. Een Jūnihitoe kimono bestaat uit meerdere lagen zijden, elk met zijn eigen unieke kleuren en patronen. Zo’n kimono is overigens niet goedkoop: vaak kosten ze duizenden euro’s. Ook zijn ze met hun 20 kilo erg zwaar. Tegenwoordig wordt de Jūnihitoe dan ook alleen maar gedragen in het Japanse keizerlijke paleis bij officiële gelegenheden. Verder zijn ze ook te zien in diverse musea en tentoonstellingen om te bewonderen want prachtig zijn ze zeker.

Komon

De Komon-stijl kimono’s zijn de meest voorkomende, aangezien ze bedoeld zijn voor casual gebruik. Het Japanse woord Komon staat voor ‘patroon’. De Komon kimono’s hebben dan ook een fijn en constant patroon.

Natuurlijk zijn er naast deze 4 stijlen nog talloze andere stijlen voor vrouwen, maar dit zijn de meest belangrijke en voorkomende. De andere zijn de Hikizuri, Tomesode, Houmongi, Iro Muji en Yukata.

Ook voor mannen?

Jazeker, kimono’s zijn ook voor mannen! Oké, in het Westen zul je mannen ze niet zo vaak buiten de sauna zien dragen, maar in Japan is de kimono wel degelijk voor ook voor mannen. Dit is al meer dan 1000 jaar zo. Er zijn wel veel verschillen tussen de kimono’s van mannen en vrouwen. De meest belangrijke hiervan is dat de kimono’s voor mannen vele malen simpeler zijn. De kleuren zijn vaak donker, ingetogen en hebben een subtiel patroon. Hoe donkerder de kleur, hoe formeler de kimono is. Natuurlijk zijn er wel verschillen op gebied van kwaliteit, materiaal en prijs.

Zelf een kimono kopen?

De laatste tijd zijn kimono’s in Nederland en andere Westerse landen helemaal in. Dit is geen verrassing, aangezien ze erg fijn zijn als ochtendjas, badjas of als outfit. Gelukkig kun je daarom ook in Nederland tegenwoordig in verschillende winkels kimono’s kopen in alle soorten en maten. Dit zijn vaak niet de traditionele zoals ze in Japan gewend zijn, maar als je slechts op zoek bent naar een unieke bad of ochtendjas, dan maakt dat vrij weinig uit.