Net zoals sushi en teppanyaki, wint matcha aan populariteit in Nederland en België. Deze gezonde en smakelijke thee, bekend om zijn veelzijdigheid, is niet alleen heerlijk als drank, maar ook veelzijdig in gebruik. Zo kun je matchapoeder mengen in smoothies, ijs, lattes, brownies, mochi ijs, en meer. Matcha is biologisch, gezond en smaakvol, maar wat is het precies? Dit groene theepoeder biedt een unieke ervaring in zowel smaak als voedingswaarde.
Snel naar;
- Wat is matcha?
- Hoe maken ze matcha poeder
- Hoe drink je matcha thee
- Gezondheidsvoordelen matcha
- Koffie vs matcha
- Kwaliteit van matcha
Wat is matcha?
Matcha betekent letterlijk “poeder thee” dat is gemaakt van een soort groene thee soort die afkomstig is van de thee plant Camellia Sinensis. Matcha is dus groene thee? Klopt! Alleen bij een normale groene thee trekt de smaak vanuit de bladeren in het hete water, bij matcha thee drink je de poeder van de groene thee bladeren op gezien je het mixed. Een glas matcha thee bestaat uit 3/4 vol glas gekookt water en een lepel matcha poeder.
Je spreekt het uit als “ma(t)-CHA” 抹茶) met een duidelijk intonatie op de CHA. Het is een van de tien meest gedronken Japanse theesoorten.
Matcha, door zijn unieke productie- en verwerkingsmethode, onderscheidt zich in smaak van reguliere groene thee. Rijk aan chlorofyl en theanine, biedt het een rijke, gelaagde en aromatische smaakervaring. Deze componenten zijn verantwoordelijk voor de karakteristieke ‘umami’-smaak van matcha. In het Japans betekent ‘umami‘ zoiets als ‘heerlijkheid‘ of ‘hartigheid‘, en staat bekend als de vijfde basissmaak.
Hoe wordt matcha poeder gemaakt?
Om matcha thee te maken worden de groene thee bladeren vermalen tot een poeder. Echter, anders dan bij de teelt van traditionele groene thee planten worden de matcha planten in de schaduw gehouden voor de oogst. Hierdoor groeien de bladeren minder snel maar hebben ze wel een diepere smaak en een sterkere structuur. Wanner ze rijp zijn worden ze geoogst en met de hand geselecteerd op kwaliteit.
Na de selectie worden ze vervolgens kort gestoomd om de fermentatie van de theebladeren te stoppen. De groene thee bladeren worden dan gedroogd en gaan een koude donkere opslag in waardoor de smaak nog intenser zal worden. Uiteindelijk malen ze de groene thee bladeren (Tencha) tot zeer fijn matcha poeder met een steen.
Mocht je interesse hebben om matcha te kopen dan kunnen wij de onderstaande producten aanraden. Deze vinden we zelf erg lekker en zijn in onze ogen van hoge kwaliteit.
Matcha bamboo whisk
Biologische matcha poeder
Matcha thee in poeder vorm
Recept voor matcha thee
In Japan is het bereiden van matcha het hoogtepunt van elke Japanese thee ceremonie. Dit komt omdat het maken van de matcha thee best wel even duurt voordat de perfecte balans in smaak daar is. De volgende stappen worden doorlopen tijdens een thee ceremonie waarin matcha gedronken zal worden:
- Schep ongeveer 2-3 lepels matcha poeder in een zeefje;
- Zeef de matcha poeder al schuddend evenredig over een kom;
- Voeg kokend water toe aan de kom, laat het kokende water wel eerst even een beetje afkoelen tot ongeveer 70 °C anders verbrand de poeder;
- Roer de thee door met een borsteltje, traditioneel van bamboe tot het een egale groene kleur krijgt;
- Schenk de kom met matcha thee over in een theeglas.
Zoals je ziet is een kopje matcha thee niet zo 123 gezet. Het bereiden van matcha is daarom ook vaak een onderdeel van het mediteren voor Japanners. Het Zen worden volgt namelijk vanzelf na het rustige roeren en egaal groen worden van de thee.
Wat zijn de gezondheidsvoordelen van matcha?
Zoals alle groene thee boordevol antioxidanten zit heeft matcha thee natuurlijk dezelfde voordelen. Ze helpen bijvoorbeeld bij het jong houden van de huid en het verhogen van je geheugen en concentratievermogen. Het versterkt ook het immuunsysteem gezien het naast antioxidanten ook aminozuren zoals L-arginine, vitamines en andere voedingswaarde bevat. Zo is Vitamine C er één van. Hieronder een opsomming van alle health benefits die wetenschappelijk bewezen zijn van de beroemde Japanse groene thee poeder.
- Rijk aan antioxidanten: Matcha zit vol met catechines (polyfenolen), een klasse van krachtige antioxidanten, waarvan de meest opmerkelijke is EGCG (epigallocatechin gallate) met zijn potentieel om de menselijke gezondheid en ziekte te beïnvloeden. Antioxidanten neutraliseren en helpen bij het opruimen van schadelijke vrije radicalen in het lichaam. Het zorgt er simpelweg voor dat je minder snel ziek wordt.
- Verhoogt energie: Matcha bevat een unieke combinatie van cafeïne en L-theanine, die een aanhoudende energieboost kan bieden zonder de nervositeit of crashes die geassocieerd worden met andere bronnen van cafeïne. Het drinken van groene thee heeft dit effect ook in een lagere mate.
- Verbetert cognitieve functies: Van de L-theanine in de matcha is wetenschappelijk aangetoond dat het de alfa-golf activiteit in de hersenen verhoogt, wat ontspanning, alertheid en betere aandacht kan bevorderen.
- Bevordert hartgezondheid: Regelmatige consumptie van matcha kan helpen het LDL (slechte) cholesterolgehalte te verminderen, evenals beschermen tegen bepaalde hartziekten. A-matcha-a-day keeps the doctor away zullen we maar zeggen!
- Ontgift het lichaam: De chlorofyl (fotosynthetisch pigment) in matcha geeft het zijn levendige groene kleur en kan helpen het lichaam te ontgiften door zware metalen en chemische gifstoffen te verwijderen. Het helpt letterlijk met de spijsvertering te bevorderen en constipatie voorkomen.
- Ondersteunt gewichtsverlies: EGCG, aanwezig in matcha, is in verband gebracht met een toename van het metabolisme en kan helpen calorieën efficiënter te verbranden. Simpelweg omdat het meer energie geeft op een gezonde manier.
- Verbetering van de huidgezondheid: De antioxidanten in matcha kunnen de huid beschermen tegen de schadelijke effecten van UV-straling, wat mogelijk het risico op huidveroudering en huidziekten vermindert. Het effect hiervan is echter wel minimaal dus blijf zeker zonnebrand smeren!
- Ondersteunt het immuunsysteem: De verschillende verbindingen in matcha, waaronder EGCG, zijn antimicrobieel bevonden, wat het immuunsysteem kan versterken en helpt bij het afweren van ziekteverwekkers.
- Gastro-intestinale gezondheid: Matcha kan de spijsvertering bevorderen en is aangetoond dat het verschillende gastro-intestinale aandoeningen voorkomt en behandelt zoals constipatie
- Vermindert stress: L-theanine, een aminozuur gevonden in matcha, is in verband gebracht met het verminderen van stress en angst vanwege het effect op de neurotransmitters van de hersenen. Het drinken van matcha werkt rustgevend en al helemaal tijdens een traditionele Japanse theeceremonie.
Koffie vervangen voor matcha?
Wil je graag van de koffieverslaving af? Dan is matcha thee een goed alternatief gezien het net zoveel cafeïne bevat als koffie. Het enige verschil is dat je lichaam de cafeïne langzamer opneemt dan bij koffie, hierdoor heb je minder last van de neveneffecten van de koffie zoals een slechte adem, direct hyper worden, hoofdpijn, naar de wc moeten en een korte energie boost die je naar meer koffie laat snakken. Matcha thee geeft je vooral een energie boost voor een langere duur zonder alle vervelende neveneffecten van koffie.
Gradaties van matcha kwaliteit
Er zijn drie gradaties in de kwaliteit van matcha poeder.
- Ceremoniële kwaliteit matcha – de prijs ligt tussen de €100-€120 per 100 gram
- Premium kwaliteit matcha – de prijs ligt tussen de €50-€70 per 100 gram
- Normale matcha – de prijs ligt tussen de €15-€40 per 100 gram
De matcha die je hier in Nederland bij de Albert Heijn of Jumbo kan kopen zal van de laagste kwaliteit zijn. Het is geen slechte matcha maar de smaak zal wel een stuk minder intens zijn dan de duurdere varianten uit speciaalzaken.
Het verhaal van matcha thee
Matcha thee heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot in de Tang-dynastie in China, waar het begon als gestoomde en gevormde theebladeren. De bereidingswijze ontwikkelde zich tijdens de Song-dynastie met de introductie van het malen van theebladeren tot poeder. Deze vorm van thee werd later in Japan geïntroduceerd en is sterk verbonden met Zen Boeddhisme en Japanse esthetiek.
Japanse ceremonies met matcha
Matcha wordt voornamelijk gebruikt in de Japanse theeceremonie, ook bekend als “chanoyu” of “sado“. Deze ceremonie is diep geworteld in het Japanse Boeddhisme en staat bekend om zijn rituele precisie en esthetische verfijning. De ceremonie omvat de voorbereiding en het serveren van matcha in een zeer gestileerde en symbolische manier, vaak in een speciaal daarvoor ontworpen theehuis. De theeceremonie benadrukt waarden zoals harmonie, respect, zuiverheid en rust, en is een belangrijk onderdeel van de Japanse cultuur.
Chasen of matcha whisk
Een bamboo matcha whisk, ook bekend als een “chasen“, is een traditioneel Japans gereedschap gebruikt voor het bereiden van matcha thee. Het is gemaakt van bamboe en bestaat uit vele fijne borsteltjes die samenkomen in een getailleerde steel. De borsteltjes zijn zorgvuldig gekruld om een optimale opklopping van het matchapoeder in water te faciliteren, wat resulteert in een rijke, schuimige textuur. Het gebruik van een chasen is een essentieel onderdeel van de Japanse theeceremonie en draagt bij aan de unieke ervaring van het drinken van matcha.
Enkele veelgestelde vragen over matcha
Afhankelijk van de kwaliteit kost een kilo matcha poeder dat is goedgekeurd door de Europese Unie met een CN-BIO-119 NON-EU kenmerk minimaal €150 voor normale matcha en maximaal €1200 voor ceremoniële kwaliteit matcha.
Ondanks de populariteit in Japan komt matcha thee waarschijnlijk uit China. Een van de eerste teruggevonden documentaties dateert uit de Tang Dynastie (618-907). In die tijd werden groene thee bladeren al gestoomd en gedroogd om uiteindelijk te worden vermalen tot poeder. Rond het jaar 1191 kwam poederthee (powder chai) naar Japan via de monnik Eisai dat het introduceerde in kloosters van het Zen Boeddhisme. Vanaf dit moment nam de populariteit toe en is ook tevens de reden dat matcha onderdeel kan zijn van een Zen ceremonie.
Ja de matcha poeder is gemakkelijk te gebruiken in andere voedingswaren zoals ijs, cake, pudding, cupcakes, frisdrank, yogurt, chocolade of ramen zoals soba’s. Misschien heb je de groene Kit Kats chocolade repen wel eens gezien? Die bevatten ook een beetje matcha poeder.
Of matcha gezonder is dan koffie hangt af van individuele gezondheidsbehoeften en voorkeuren. Matcha bevat meer antioxidanten, zoals catechinen en epigallocatechinegallaat (EGCG), en biedt een geleidelijkere afgifte van cafeïne, wat leidt tot minder pieken en dalen in energieniveaus. Anderzijds bevat koffie ook antioxidanten en is het gelinkt aan verschillende gezondheidsvoordelen, zoals verminderd risico op bepaalde ziektes. Beide dranken kunnen deel uitmaken van een gezond dieet, maar het is belangrijk om ze met mate te consumeren en rekening te houden met individuele reacties op cafeïne.
Om een matcha latte te maken, zeef je eerst matchapoeder om klontjes te voorkomen. Klop het poeder dan met een klein beetje warm water tot een gladde pasta. Verwarm melk naar keuze, maar laat het niet koken, en schuim het eventueel op voor extra textuur. Voeg de matchapasta toe aan een kop en giet de warme melk erover. Roer goed door en zoet naar smaak met honing of suiker. Voor een extra smaakdimensie kun je vanille-extract of kaneel toevoegen.
Let op voor loodverontreiniging (wees niet bang)
Zelfs de meest organisch biologisch vriendelijke groene thee bevat loodverontreiniging. Jep ook het zakje Pickwick, Clipper, Dilmah, Pukka, Yogi of Twinings groene thee hebben er last van. Dit komt omdat de Camellia sinensis plant deze metaalsoort uit de grond absorbeert en opslaat in zijn bladeren. Normaal bij het drinken van groene thee via een zakje blijft dit lood in de blaadjes zitten en komt het nooit in je lichaam. Echter, bij het drinken van matcha zit het lood vermalen in de poeder. Wees niet bang! Het is gelukkig een minimale hoeveelheid die totaal niet schadelijk is mits de dagelijkse dosering matcha normaal blijft. Echter, is de matcha thee uit China vaker wel meer verontreinigd met lood dan deze uit Japan. Dit komt simpelweg omdat er meer lood in de grond zit in China. Koop dus nooit te goedkope matcha gezien dit waarschijnlijk van slechte kwaliteit eisen is voorzien.
Bron: Horie, Hideki (20 October 2017). “Chemical Components of Matcha and Powdered Green Tea“. Journal of Cookery Science of Japan. 50 (5): 182–188.
