Tengu’s zijn legendarische wezens uit de Japanse folklore. Ze worden in de Japanse cultuur afgebeeld als vogelachtige wezens, vaak met lange neuzen, en zouden bovennatuurlijke krachten bezitten. In sommige verhalen worden ze beschouwd als ondeugend of kwaadaardig, terwijl ze in andere verhalen worden vereerd als krachtige beschermers. Tengu worden ook vaak geassocieerd met de berg en worden vaak afgeschilderd als bedreven in vechtsporten. Van sommige Tengu wordt ook gezegd dat ze kunnen veranderen in een menselijke vorm.
Enkele beroemde tengu uit de Japanse folklore
Een tengu moet je niet verwarren met een kami. Er is namelijk een belangrijk verschil tussen deze mythische wezens, maar voordat we daarop ingaan hier eerst enkele van de beroemdste tengu uit de Japanse folklore:
- Sōjōbō: Ook bekend als “Tengu van de bergpiek“, wordt Sōjōbō beschouwd als de koning van alle tengu en verblijft naar verluidt in een tempel op de berg Kurama. Hij wordt vaak afgebeeld met een lange neus en een rood gezicht.
- Karasutengu: Een tengu met een zwart gezicht en een lange neus. Hij zou in het bos verblijven en staat bekend om zijn ondeugende aard.
- Aotengu: Ook bekend als de “Tengu van de Blauwe Lucht“, Aotengu zou in de wolken leven en staat bekend om zijn wijsheid en kennis van de krijgskunsten.
- Daitengu: Deze tengu zou de machtigste zijn en wordt vaak afgebeeld met een lange neus en een rood gezicht. Hij zou in de bergen verblijven en staat bekend om zijn vechtkunsten.
- Yama-Tengu: dit zijn tengu die in de bergen zouden wonen en bekend staan om hun magische krachten en vermogen om te veranderen.
- Kurama Tengu: er wordt gezegd dat hij woont op de berg Kurama, vlakbij Kyoto. Hij wordt beschouwd als een van de machtigste Tengu en staat bekend om zijn vechtkunst.
Dit zijn enkele van de meest bekende Tengu uit de Japanse folklore, maar er zijn vele andere variaties en verhalen met hen verbonden.
Waar komt de term “tengu” vandaan?
Het begrip Tengu vindt zijn oorsprong in de oude Japanse folklore. De vroegst bekende verwijzingen naar Tengu dateren uit de Heian periode (794-1185), toen ze vaak werden afgebeeld als vogelachtige wezens met bovennatuurlijke krachten. De oorsprong van de Tengu is echter niet helemaal duidelijk. Sommige geleerden geloven dat de Tengu zijn ontstaan uit de verering van berggoden, terwijl anderen suggereren dat ze beïnvloed zijn door het Chinese concept van de “hemelse hond”.
Tijdens de Kamakura periode (1185-1333) werden de Tengu geassocieerd met de praktijk van Shugendō, een vorm van bergasces die elementen van boeddhisme en shintoïsme combineerde. Men geloofde dat Tengu in de bergen verbleven en dat zij de geheimen van de krijgskunst en bovennatuurlijke krachten konden leren aan degenen die hen wisten te vinden.
Tijdens de Muromachi periode (1336-1573) werden de Tengu nauwer geassocieerd met de krijgskunst en zouden zij in staat zijn om mensen te leren zwaardvechten en andere krijgskunsten. Deze associatie met de krijgskunst blijkt uit de beroemde Tengu-dōjō (scholen van Tengu) die in deze periode bestonden.
In de Edo-periode (1603-1868) werden de Tengu’s populaire figuren in de Japanse folklore en kwamen ze vaak voor in verhalen, toneelstukken en kunstwerken zoals ukiyo-e en andere Japanse prenten. Ze werden afgebeeld als ondeugende en kwaadaardige wezens, maar ook als machtige beschermers.
In de moderne tijd blijven de Tengu een belangrijk onderdeel van de Japanse cultuur en worden ze vaak afgebeeld in anime, manga en andere vormen van populaire media.
Wat is het tussen een kami en een tengu
Kami en Tengu zijn beide figuren uit de Japanse folklore, maar ze zijn heel verschillend qua oorsprong en kenmerken.
Een Kami is een heilige geest of godheid in Shinto, de inheemse godsdienst van Japan. Kami kunnen natuurlijke elementen zijn zoals rotsen, bomen of rivieren, maar ook vergoddelijkte mensen of voorouders. Men gelooft dat zij grote kracht bezitten en worden vereerd als objecten van aanbidding. Kami worden beschouwd als welwillend en beschermend, en ze worden geacht geluk en voorspoed te brengen. Ze worden ook beschouwd als de bron van natuurverschijnselen, zoals onweer en aardbevingen.
Tengu daarentegen zijn bovennatuurlijke wezens die typisch worden afgebeeld als vogelachtige wezens, vaak met lange neuzen. Ze zouden bovennatuurlijke krachten bezitten en worden vaak geassocieerd met de berg. Tengu staan bekend om hun martial arts vaardigheden, en er wordt ook gezegd dat ze kunnen veranderen in een menselijke vorm. Ze kunnen zowel goed- als kwaadwillend zijn. In sommige verhalen worden ze beschouwd als ondeugend of kwaadaardig, terwijl ze in andere verhalen worden vereerd als krachtige beschermers.
In sommige legenden en volksverhalen is er bijvoorbeeld een Tengu genaamd “Fujisan Tengu” die op de berg Fuji leeft, en hij zou de kracht hebben om van gedaante te veranderen en het weer te beheersen. Hij wordt ook afgeschilderd als beschermer van de berg en zijn klimmers. Sommige verhalen vertellen ook dat hij degene is die de vulkaan heeft geschapen en verantwoordelijk is voor de uitbarsting. Het is dus echt een volksverhaal met meerdere gezichten.
Het heroïsche verhaal van Sōjōbō Tengu
Sōjōbō, ook bekend als “Tengu van de Bergtop“, wordt in de Japanse folklore beschouwd als de koning van alle tengu. Hij zou verblijven in een tempel op de berg Kurama, nabij Kyoto. Sōjōbō wordt vaak afgebeeld met een lange neus en een rood gezicht.
Volgens een legende kwam lang geleden een machtige monnik genaamd Gantei naar de berg Kurama om zijn ascese te beoefenen. Hij kreeg al snel bezoek van Sōjōbō, die hem verscheen in de vorm van een woest vogelachtig wezen. Sōjōbō vertelde Gantei dat hij zijn leraar zou zijn en hem de geheimen van de krijgskunst en spirituele kracht zou leren.
Gantei nam Sōjōbō’s aanbod aan en begon onder hem te trainen. Sōjōbō was een strenge leraar, en Gantei moest vele moeilijke beproevingen en uitdagingen ondergaan. Maar onder leiding van Sōjōbō werd Gantei een machtig krijgskunstenaar en spiritueel leider.
Op een dag kwam een bende dieven naar de berg Kurama om uit de tempel te stelen. Gantei, met de hulp van Sōjōbō, was in staat hen te verslaan en de tempel te beschermen. De dieven, onder de indruk van Gantei’s vaardigheid, smeekten om vergiffenis en vroegen om zijn discipelen te worden. Gantei accepteerde hen en zij werden de eerste leden van de Kurama-dera tempel.
Vanaf dat moment bleef Sōjōbō Gantei en zijn discipelen de geheimen van de krijgskunst en spirituele kracht leren. De tempel werd een centrum van krijgskunst en spirituele training, en Sōjōbō’s reputatie als krachtige Tengu verspreidde zich over heel Japan.
Dit is één van de vele verhalen die de Japanners maar al te graag naspelen in het Japanse theater.
Het verhaal van de Karasutengu Tengu
Karasutengu is een tengu met een zwart gezicht en een lange neus, die in het bos zou verblijven. Hij staat bekend om zijn ondeugende streken.
Volgens een legende was er een Japanse jongen genaamd Genki die graag het bos bij zijn dorp verkende. Op een dag stuitte hij op een grot diep in het bos. In de grot vond hij een prachtig zwaard, en hij besloot het mee te nemen.
Zodra Genki het zwaard oppakte, werd hij omringd door een groep tengu onder leiding van Karasutengu. Karasutengu vertelde Genki dat het zwaard hem toebehoorde en dat hij het moest teruggeven. Genki wilde het zwaard niet opgeven en weigerde het terug te geven.
Karasutengu, geïrriteerd door Genki’s weigering, besloot een truc uit te halen. Hij vertelde Genki dat als hij hem kon verslaan in een duel, hij het zwaard zou mogen houden. Genki dacht dat hij niets te verliezen had en nam de uitdaging aan.
Het duel was heftig, en Genki kon zich staande houden tegen Karasutengu. Maar uiteindelijk kon Karasutengu Genki verslaan. Echter, onder de indruk van Genki’s vaardigheid en moed, besloot Karasutengu Genki als zijn leerling te nemen en hem de geheimen van de krijgskunst en de manieren van de tengu te leren.
Genki trainde vele jaren onder Karasutengu, en hij werd een krachtige martial artist. Maar toen hij ouder werd, besefte hij dat hij terug wilde naar zijn dorp en zijn vaardigheden wilde gebruiken om zijn volk te beschermen. Karasutengu begreep Genki’s verlangen, gaf hem het zwaard cadeau en stuurde hem op weg.
Genki keerde terug naar zijn dorp en gebruikte zijn nieuwe vaardigheden om het te beschermen tegen bandieten en andere gevaren. Hij werd bekend als de “Tengu van het woud” en werd gerespecteerd en geliefd door zijn volk.
Een veel verteld kinderverhaal in Japan
Een van de beroemdste tengu-verhalen die aan kinderen in Japan wordt verteld is het verhaal van “Momotaro” (Perzikjongen).
Het verhaal gaat als volgt: Een oud echtpaar dat in een klein dorp woonde vond een grote perzik die in een rivier dreef. Ze brachten de perzik naar huis en vonden er een jongetje in. Ze noemden de jongen Momotaro, wat “Perzik Jongen” betekent.
Momotaro groeide op tot een sterke en dappere jongeman. Op een dag hoorde hij dat een bende ogres een nabijgelegen eiland terroriseerde en hij besloot om hen te gaan verslaan. Hij ging op reis en ontmoette onderweg een hond, een aap en een fazant. Zij boden aan hem te helpen bij zijn zoektocht, en hij stemde erin toe hen mee te nemen.
Toen ze het eiland bereikten, vonden ze de ogres en bevochten ze in een hevige strijd. Met de hulp van zijn dierlijke vrienden kon Momotaro de ogres verslaan en het eiland redden van hun terreur. Na de overwinning deelde Momotaro de gevonden schat met zijn dierenvrienden en keerde terug naar zijn dorp, waar hij nog lang en gelukkig leefde.
Dit verhaal is zeer beroemd en wordt al generaties lang doorverteld in Japan. Het wordt vaak aan kinderen verteld als een manier om hen te leren over moed, teamwork en het belang van opstaan tegen onrecht. Het is ook een verhaal dat vaak gebruikt wordt om kinderen kennis te laten maken met het begrip Tengu, want de dierenvrienden die Momotaro helpen in het verhaal worden vaak afgebeeld als goedaardige Tengu.
Beroemde tempels in Japan waar ze tengu vereren
Overal in Japan zal je tegen tempels of schrijnen aanlopen met de Tengu worden geassocieerd of waar ze worden aanbeden, maar enkele van de bekendste en leukste om te bezoeken tijdens je rondreis door Japan zijn:
- Kurama-dera Tempel: Deze tempel ligt op de hellingen van de berg Kurama, nabij Kyoto, en zou de thuisbasis zijn van Sōjōbō, de koning van alle Tengu.
- Togakushi schrijn: Dit heiligdom ligt in de Nagano prefectuur en zou de thuisbasis zijn van een machtige Tengu genaamd Togakushi-no-Kami. Er wordt gezegd dat Togakushi-no-Kami krijgskunsten en spirituele kracht leerde aan de stichter van het heiligdom, Kōzuke-no-Suke.
- Daitengu Schrijn: Dit heiligdom bevindt zich in de stad Chichibu, prefectuur Saitama, en zou de thuisbasis zijn van Daitengu, een van de machtigste Tengu in de Japanse folklore. Tengu Daitengu zou zijn krijgskunsten en spirituele kracht hebben doorgegeven aan de stichter van het heiligdom, Minamoto no Yorimitsu.
- Myōken Schrijn: Dit heiligdom ligt in de stad Fukushima (die van de kernramp), en is gewijd aan de god Myōken. Myōken wordt door sommigen beschouwd als een Tengu, en zou de macht hebben om het weer te controleren.
- Tengu-dōjō: Tijdens de Muromachi periode (1336-1573) waren Tengu-dōjō populair, dit waren scholen voor Tengu krijgskunsten die in Japan bestonden, waar mensen de krijgskunsten en spirituele kracht van Tengu konden leren. Je vindt ze tot op de dag van vandaag nog overal in Japan.
Films en series waarin tengu een rol spelen
In veel Japanse films en series spelen tengu vaak een belangrijke rol. Het zal niet iedereen direct opvallen maar in enkele beroemde films en series spelen ze zelfs de hoofdrol. Hieronder een leuk lijstje met tengu verschijningen in Japanse films en series.
- “Natsume’s Book of Friends” is een anime serie met een Tengu genaamd Nyanko-sensei. Hij is een krachtige geest die de vorm aanneemt van een kat en optreedt als metgezel en beschermer van het hoofdpersonage, Natsume.
- “Naruto” is misschien wel de populairste anime-serie aller tijden en hierin speelt een Tengu genaamd Gamabunta, het hoofd van de Tengu van de berg Myōboku. Hij treedt op als bondgenoot van de hoofdpersoon Naruto en helpt hem in zijn gevechten tegen machtige vijanden.
- “Yamada-kun en de zeven heksen” is een manga en anime serie met een Tengu genaamd Leona, die een heks is die kan veranderen in een Tengu vorm.
- “Princess Mononoke” is een film geregisseerd door Hayao Miyazaki, met een Tengu genaamd Okkoto-nushi, die een krachtige Tengu-geest is en als antagonist in het verhaal optreedt.
- “Tengu-to” is een film die werd uitgebracht in 2019, het is een live-action film die zich afspeelt in de Edo-periode van Japan en volgt het verhaal van een jonge jongen die de leerling wordt van een Tengu.