Wasabi, vaak aangeduid als de Japanse mierikswortel, is een pittige en scherpe smaakmaker die traditioneel wordt gebruikt in de Japanse keuken. Deze unieke plant groeit van nature in bergbeekjes in Japan en is berucht om zijn intense, scherpe smaak. Het meest gebruikte deel van de plant is de stengel, die tot een groene pasta wordt geraspt. Wasabi wordt vooral geserveerd bij sushi en sashimi, maar vindt ook zijn weg in diverse andere Japanse gerechten. Het staat bekend om zijn vermogen om de smaakpapillen te stimuleren zonder een blijvende scherpe nasmaak, in tegenstelling tot bijvoorbeeld chilipepers.
Wasabia japonica
Wasabi, bekend als Japanse mierikswortel, wordt gemaakt van de wortelstam, of rizoom, van de plant Wasabia japonica, die tot de Brassicaceae-familie behoort. Deze plant is inheems in Japan, Zuid-Korea en Sakhalin in Rusland, en staat bekend om zijn specifieke teelteisen, waardoor de beschikbaarheid beperkt en de prijs hoog is.
Het echte wasabi-rizoom heeft een diameter van ongeveer 3 cm en wordt fijngeraspt tot een pittige pasta, die vooral bekend staat als condiment bij sushi en andere gerechten. De wasabi plant is een langzaam groeiende vaste plant die ongeveer 20-60 cm hoog wordt. De grote, cirkelvormige tot niervormige bladeren zijn aantrekkelijk en worden gedragen op lange bladstelen. De plant draagt kleine trossen witte bloemen met vier kruisvormig gerangschikte bloemblaadjes.
De smaak van echte wasabi is subtiel anders dan die van de in het Westen vaak gebruikte surrogaat van mierikswortel, en heeft een meer neusprikkelende dan tongbrandende sensatie, vergelijkbaar met hete mosterd of mierikswortel.
Wasabi kan vers, als poeder, of als kant-en-klare pasta worden gekocht, en de bladeren van de plant kunnen ook rauw in salades worden gegeten, ingemaakt of zelfs gedroogd worden tot chips. Echte wasabi is echter duur vanwege de complexe teeltvereisten en de lange groeicyclus van 18 maanden tot drie jaar. In veel gevallen wordt buiten Japan een mengsel van mierikswortel, mosterd, zetmeel en groene kleurstoffen of spinaziepoeder gebruikt als vervanging.
Is wasabi gezond?
Naast het culinaire gebruik heeft wasabi ook verschillende gezondheidsvoordelen. Het bevat fytonutriënten genaamd isothiocyanaten, die krachtige anti-kanker effecten hebben en kunnen helpen bij de preventie van verschillende soorten kanker, waaronder long- en slokdarmkanker. Wasabi is ook effectief in het bestrijden van schadelijke voedselgerelateerde bacteriën, waardoor het een natuurlijke antimicrobiële stof is, vaak gebruikt bij rauwe vis. Het is ook onderzocht voor zijn potentieel in het verminderen van pijn veroorzaakt door ontsteking en het verbeteren van de gezondheid van de darm.
Een korte historie
Het scherpe wasabi maakt al eeuwenlang deel uit van de Japanse keuken. Voordat het op culinair gebied werd gebruikt, werd het al gebruikt als medicijn. Ook is de term “wasabi” gevonden in een van de oudste Japanse wetboeken. In de periode van 798 tot 1185 werd wasabi namelijk ook als belasting geïnd.
Vanaf de 19e eeuw werd wasabi gebruikt zoals wij deze saus vandaag de dag ook gebruiken: bij sushi of andere Japanse visgerechten. De reden achter dit gebruik was wel anders. Toentertijd dacht men dat wasabi functioneerde als conserveermiddel. Het zou nare visgeurtjes verminderen, bacteriën wegjagen en de kans op voedselvergiftiging verminderen.
Pas vanaf de jaren ‘70 van de 20e eeuw werd wasabi geliefd in het Westen. Als gevolg van de alsmaar toenemende globalisering werd vooral in het Westen sushi en dus wasabi steeds populairder. Technologische vooruitgang zorgde ervoor dat wasabi snel geproduceerd en getransporteerd kon worden, waarop het al snel de hele wereld ‘veroverde’.
Wasabi in Japan vs. wasabi in andere landen
Helaas is de plant Wasabia japonica vrij zeldzaam. ‘Echte’ wasabi afkomstig van deze plant is dan ook erg duur. Om deze reden vind je deze originele variant bijna alleen maar in Japan zelf. Hier in Nederland hebben wij vooral de goedkope variant van wasibi, deze wordt gemaakt van mierikswortel.
Zin in sushi gekregen? Wij hebben een handige guide geschreven hoe je zelf sushi maakt in 25 minuten.
Tegenwoordig
Tegenwoordig vind je wasabi bijna overal. In de supermarkt, bij de lokale toko en natuurlijk in Japanse restaurants. Er kan zelfs gesproken worden over een ware wasabi revolutie. Daar waar wasabi voorheen alleen maar werd gebruikt bij Japanse visgerechten, wordt het tegenwoordig ook gebruikt bij allerlei Westerse gerechten. Daarnaast wordt het ook steeds vaker gebruikt in uiteenlopende gezondheid gerelateerde producten en zelfs cosmetische producten.
Let op: wasabi is erg pittig
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: wees voorzichtig met het eten van wasabi! Het is extreem pittig. Let dus goed op als je van plan bent wat wasabi bij je maaltijd te nemen. Dat neemt niet weg dat de juiste dosering een erg lekkere kik kan gegeven aan het gerecht!
